Η νηστεία κατα την ορθόδοξη πίστη μας

(Εισήγηση του μακαριστού π. Αθανασίου Τσικόπουλου)

Νηστεία είναι η αποχή από ορισμένα φαγητά για κάποιο χρονικό διάστημα. Η νηστεία είναι αρχαίος θεσμός της Εκκλησίας  μας και όχι των ανθρώπων. Είναι η πρώτη εντολή του Θεού στους Πρωτόπλαστους μέσα στον Παράδεισο.

« Από  όλα τα καλά του Παραδείσου θα τρώτε», τους είπε, « εκτός από τον καρπό αυτό ». Η παράβαση  αυτής της εντολής έφερε τόσα κακά στην ανθρωπότητα και πρώτα απ’ όλα την εξορία από τον Παράδεισο και το θάνατο.

Ο  ίδιος ο Κύριος νήστεψε 40 ημέρες, όταν μετά τη βάφτισή Του έμεινε στην έρημο. Το ίδιο κι ο Μωυσής πριν ανέβει στο όρος Σινά για να πάρει το νόμο. Το ίδιο κι ο προφήτης Ηλίας όταν  απέκλεισε τον ουρανό  τρία έτη και έξι μήνες, αλλά και όλοι οι άγιοι.

Η  νηστεία μόνη της δεν είναι αρετή, αλλά είναι μέσον για την  απόκτηση της αρετής.

Ο άνθρωπος που νηστεύει δυναμώνει τη θέλησή του, επιβάλλεται στον εαυτό του και υποτάσσει το σώμα του ατο πνεύμα. Δείχνει  έμπρακτα την αγάπη του στο Χριστό και την υπακοή του σ ’όσα η Εκκλησία μας ορίζει. Έτσι ελκύει τη χάρη του Θεού.

Η  έννοια της νηστείας, βέβαια, δεν περιορίζεται μόνο στην ποιότητα, αλλά και στην ποσότητα. Δεν είναι  δηλαδή μόνο τι θα φάει κανείς, αλλά και πόσο θα φάει.  Η λίγη και μετρημένη  τροφή, είναι κι αυτό νηστεία Διαφορετικά, η λαιμαργία, απλούστατα αλλάζει υλικά για τον κορεσμό της.

Τέλος, να αναφέρουμε ότι νηστεία δεν είναι μόνο το να απέχουμε από κάποιες τροφές, αλλά και να φυλαγόμαστε από παρεκτροπές. Γι’ αυτό και η Εκκλησία μας προτρέπει: « Νηστεύσωμεν, αδελφοί, σωματικώς, νηστεύσωμεν και πνευματικώς ». Αξία έχει όχι μόνο  η νηστεία των τροφών, αλλά και των παθών.

Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέει: « Δείξε μου την νμηστεία σου δια των έργων σου. Αν δεις πτωχό, ελέησέ τον. Αν δεις κάποιο εχθρό σου συμφιλιώσου. Αν δεις φίλο σου να προοδεύει, μην τον φθονήσεις. Διατήρησε τα χέρια σου, τα πόδια σου , τα μάτια σου, τα αυτιά σου καθαρά από αμαρτίες. Διότι ποιο το όφελος, όταν δεν τρώμε κρέας, όμως κατατρώμε τους αδελφούς μας; Εκείνος που κατηγορεί τον άλλο, είναι σαν να δάγκωσε τη σάρκα του “ πλησίον” …… Παρακαλώ, λοιπόν, όσοι μπορείτε να νηστεύετε, όσο είναι δυνατόν, και να αυξάνετε την καλή σας αυτή και αξιέπαινη προθυμία ».