Γέροντος Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου. Λόγοι Γ΄ 1)«Τά ελαφρυντικά στην εξομολόγηση μας γίνονται επιβαρυντικά γιά τήν συνείδηση» 2) «Μετά τήν εξομολόγηση »

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Μέρος Πέμπτο - Κεφάλαιο 2ον

Για μια σωστή εξομολόγηση

«Τά ελαφρυντικά στην εξομολόγηση μας γίνονται επιβαρυντικά γιά τήν συνείδηση»

- Οταν, Γέροντα, κατά τήν εξομολόγηση μιας αμαρτίας δέν νιώθη κανείς τον πόνο πού ένιωσε, όταν έκανε τήν αμαρτία, σημαίνει ότι δέν υπάρχει πραγματική μετάνοια;
- Αν έχη περάσει καιρός από τότε πού έκανε αυτήν την αμαρτία, επουλώνεται ή πληγή, γι' αυτό δέν νιώθει τόν ίδιο πόνο. Αυτό πού πρέπει νά προσέξη, είναι νά μή δικαιολογή τόν εαυτό του κατά τήν εξομολόγηση.
Εγώ, όταν πάω νά εξομολογηθώ καί πω λ.χ. «θύμωσα»- άσχετα άν χρειαζόταν νά δώσω καί σκαμπίλι -, δέν αναφέρω τό θέμα, γιά νά μή μού δώση ελαφρυντικά ό πνευματικός. Όποιος εξομολογείται καί δικαιολογεί τόν εαυτό του, δέν έχει ανάπαυση εσωτερική, όσο ασυνείδητος καί άν είναι.
Τά ελαφρυντικά πού χρησιμοποιεί στήν εξομολόγηση του γίνονται επιβαρυντικά γιά τήν συνείδηση του. Ενώ, όποιος υπερβάλλει τά σφάλματα του, γιατί έχει λεπτή συνείδηση, καί δέχεται καί μεγάλο κανόνα από τόν πνευματικό, αυτός νιώθει ανέκφραστη αγαλλίαση.

Υπάρχουν άνθρωποι πού, άν κλέψουν λ.χ. μιά ρώγα, νιώθουν σάν νά πήραν πολλά καλάθια σταφύλια καί σκέφτονται συνέχεια τό σφάλμα τους. Δέν κοιμούνται όλη τήν νύχτα, μέχρι νά τό εξομολογηθούν. Καί άλλοι, ενώ έχουν κλέψει ολόκληρα καλάθια σταφύλια, δικαιολογούν τόν εαυτό τους καί λένε πώς πήραν ένα τσαμπί.
Αυτοί όμως πού όχι μόνο δέν δικαιολογούν τόν εαυτό τους, αλλά μεγαλοποιούν τό παραμικρό σφάλμα τους καί στενοχωριούνται καί υποφέρουν πολύ γιά μιά μικρή τους αταξία, ξέρετε τί θεία παρηγοριά νιώθουν; Εδώ βλέπεις τήν θεία δικαι- οσύνη, πώς ό Καλός Θεός ανταμείβει.
Έχω παρατηρήσει ότι όσοι εκθέτουν τά σφάλματα τους ταπεινά στον πνευματικό καί εξευτελίζονται, λάμπουν, γιατί δέχονται τήν Χάρη τού Θεού. Ένας απόστρατος μέ πόση συντριβή μού διηγήθηκε ό,τι είχε κάνει από οκτώ χρόνων παιδάκι.
Ένα τόπι είχε πάρει από ένα παιδάκι γιά μιά μόνο νύχτα - τήν άλλη μέρα τού τό έδωσε - καί έκλαιγε, γιατί τό στενοχώρησε. Όταν αποστρατεύθηκε, έψαξε καί βρήκε όσους είχε λυπήσει, όταν υπηρετούσε - άσχετα άν εκτελούσε καθήκον της υπηρεσίας του -, καί τους ζήτησε συγγνώμη! Μου έκανε εντύπωση! Όλα τά έπαιρνε επάνω του.
Μένει τώρα σέ ένα χωριό καί τά χρήματα του τά δίνει ελεημοσύνη. Υπηρετεί καί τήν ηλικιωμένη μάνα του, ενενήντα πέ- ντε χρόνων, κατάκοιτη μέ ημιπληγία καί, επειδή βλέπει τό σώμα της, όταν τήν φροντίζη, τόν πειράζει ό λογισμός. «Αν ό Χάμ πού είδε τήν γύμνωση τού πατέρα του τιμωρήθηκε[1], λέει, τότε εγώ...». Συνέχεια έκλαιγε. Τό πρόσωπο του ήταν αλλοιωμένο. Πόσο διδάχθηκα από τήν συντριβή του!
- Μπορεί, Γέροντα, νά μεγαλοποιή κανείς τά σφάλματα του, γιά νά δείξη ότι κάνει λεπτή εργασία;
- Εκείνο είναι άλλο· τότε υπερηφανεύεται από τήν ταπείνωση.

«Μετά τήν εξομολόγηση »

- Γέροντα, μετά τήν εξομολόγηση δικαιολογείται νά νιώθης βάρος;
- Γιατί νά νιώθης βάρος; Μέ μιά σωστή εξομολόγηση σβήνουν όλα τά παλιά. Ανοίγονται νέα δεφτέρια. Έρχεται ή Χάρις τού Θεού καί αλλάζει τελείως ό άνθρωπος. Χάνονται ή ταραχή, ή αγριάδα, τό άγχος καί έρχονται ή γαλήνη, ή ηρεμία.
Τόσο αισθητό είναι αυτό ακόμη καί εξωτερικά, πού λέω σέ μερικούς νά φωτογραφηθούν πριν από τήν εξομολόγηση καί μετά τήν εξομολόγηση, γιά νά διαπιστώσουν καί οί ίδιοι τήν καλή αλλοίωση, γιατί στο πρόσωπο ζωγραφίζεται ή εσωτερική πνευματική κατάσταση.
Τά μυστήρια τής Εκκλησίας κάνουν θαύματα. Όσο πλησιάζει κανείς στόν Θεάνθρωπο Ιησού Χριστό, θεώνεται, καί επόμενο είναι νά ακτινοβολή καί νά προδίδεται από τήν θεία Χάρη.
- Δηλαδή, Γέροντα, μετά από μιά ειλικρινή εξομολόγηση νιώθεις αμέσως χαρά;
- Όχι πάντοτε. Μπορεί καί νά μή χαρής αμέσως, αλλά σιγά-σιγά γεννιέται μέσα σου ή χαρά. Μετά τήν εξομολόγηση χρειάζεται ή φιλότιμη αναγνώριση.
Νά νιώθης όπως αυτός πού τού χαρίζεται ένα χρέος πού έχει, καί από φιλότιμο αισθάνεται ευγνωμοσύνη καί υπο- χρέωση προς τόν ευεργέτη του. Νά ευχάριστης τόν Θεό, αλλά συγχρόνως νά ζής καί τό ψαλμικό: ­τήν ανομίαν μου εγώ γινώσκω καί ή αμαρτία μου ενώπιον μού εστί διαπαντός¯[2], γιά νά μήν ξεθαρρεύης καί επαναλαμβάνης τά ίδια σφάλματα.
- Γέροντα, διάβασα κάπου ότι οί δαίμονες θά μάς βασανίσουν στήν άλλη ζωή ακόμη καί γιά έναν κακό λογισμό πού δέν εξομολογηθήκαμε.
- Κοίταξε, όταν ό άνθρωπος μετανοήση καί πή στον πνευματικό ό,τι θυμόταν, χωρίς νά έχη τήν πρόθεση νά κρύψη κάτι, τελείωσε· τά ταγκαλάκια δέν έχουν καμμία εξουσία επάνω του. Όταν όμως δέν εξομολογηθή έν γνώσει του μερικές αμαρτίες του, θά βασανίζεται στήν άλλη ζωή γι’ αυτές.
- Γέροντα, όταν κάποιος εξομολογήθηκε νεανικά του σφάλματα, αλλά πάλι τά σκέφτεται καί ταλαιπωρήται, είναι σωστή αντιμετώπιση;
- Αν έχη πολλή συντριβή γιά τά νεανικά του σφάλματα καί τά εξομολογήθηκε, δέν υπάρχει λόγος νά ταλαιπωρήται, αφού ό Θεός τού τά συγχώρησε από τήν στιγμή πού τά εξομολογήθηκε. Στο εξής δέν πρέπει νά σκαλίζη τά παλιά, ιδίως σαρκικά αμαρτήματα, γιατί μπορεί νά πάθη ζημιά.
Στόν πόλεμο π.χ. πέφτει μιά χειροβομβίδα δίπλα σε έναν στρατιώτη, αλλά τόν φυλάει ό Θεός καί δέν σκάζει. Όταν τελείωση ό πόλεμος, βρίσκει ό στρατιώτης τήν χειροβομβίδα πού δέν έσκασε καί αρχίζει νά τήν περιεργάζεται, καί τελικά ανατινάζεται στόν αέρα σέ καιρό ειρήνης.


1. Βλ. Γεν. 9, 20-27.
2. Ψαλμ. 50,5.

ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ

ΛΟΓΟΙ Γ΄

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ

«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»

                ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ