αββάς Ναζάριος, Φιλοκαλία των Ρώσων Νηπτικών

Από τις διδαχές μιας ιδιαίτερα χαρισματικής μορφής της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, του αββά Ναζάριου. Ο αββάς Ναζάριος ήταν μια ιδιαίτερα χαρισματική μορφή. Στερημένος απ’ τη στείρα ακαδημαϊκή θεολογική γνώση, που όχι σπάνια φυσιοί το νου, διδάχτηκε τις θείες αλήθειες κατευθείαν από την πηγή της Αλήθειας και τις μεταδίδει σε εμάς απλοποιημένες, όπως απλός και ταπεινός ήταν και ο ίδιος σ’ όλη την διάρκεια της ζωής του. Συνεχής φροντίδα του ήταν η τήρηση του νου κι εκείνο που μετέδιδε στους μαθητές του και σ’ όσους εξομολογούνταν σε κείνον, ήταν πώς να ενταχθούν πρακτικά στη στρατευόμενη Εκκλησία, δηλαδή πώς θα μπορούσαν με πρακτικούς τρόπους να ελέγχουν τους λογισμούς, ν’ αποκτήσουν ταπείνωση και να επιδοθούν στην αδιάλειπτη προσευχή του Ιησού, στοιχεία απαραίτητα για τη σωτηρία. Ας παρακολουθήσουμε μερικές από τις διδαχές του οι οποίες προέρχονται από διάφορες επιστολές. «...Σ’ αυτόν που προσέχει τη σωτηρία του και ζει νηπτική ζωή, κάθε τρόπος προσφέρεται για την ψυχική του σωτηρία. Δεν σώζει ο τόπος αλλά ο τρόπος ζωής, αν είναι ευάρεστος στο Θεό. Εγώ ζω στο σωτήριο λιμάνι του μοναστηριού του Σάρωφ, αλλά είμαι φτωχός από αρετές. Ο τόπος δεν σώζει. Ο Ιούδας δεν σώθηκε, αν και ζούσε κοντά στον ίδιο τον Χριστό. Όπου και να βρίσκεσαι, πρέπει να ζεις με προσευχή και εγρήγορση. Δεν είμαι ούτε νηστευτής ούτε άνθρωπος προσευχής ούτε αγωνιστής. Αντίθετα, τρώω, πίνω και έχω επαφές και συνομιλώ με όλους. Ό,τι κάνω όμως το κάνω για την δόξα του Θεού. Σε όλες μου τις θλίψεις, θυμάμαι τα λόγια του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου: «Δοξα τω Θεω παντων ενεκεν» και κλαίω με αναστεναγμούς απ’ τα βάθη της καρδιάς μου. Είναι χαρακτηριστικό των γενναίων ψυχών το να μην απελπίζονται, όταν βρίσκονται μπροστά στον κίνδυνο. Και έργο του ευγνώμονος ανθρώπου είναι να δοξολογεί τον Θεό όχι μόνο για τα ευχάριστα, αλλά και για τα δυσάρεστα. Τίποτα δεν πικραίνει τον ενάρετο άνθρωπο. Όλα όσα υποφέρει, πιστεύει ότι του αξίζουν. Τι είναι καλύτερο απ’ το να τα υποφέρει κανείς όλα με γενναιότητα και χωρίς γογγυσμό; Δεν υπάρχει πιο γενναίο πράγμα απ’ το να ξεχνάει κανείς τις προσφορές που του έκαναν. Όταν σκέφτομαι αυτά τα πράγματα ή παρόμοια με αυτά, λέω μέσα μου: «Υπόφερε τις θλίψεις, αμαρτωλέ, και δοξολόγησε γι’ αυτές τον Θεό. Δεν υπάρχει ανάπαυση, αν δεν έχει προηγηθεί κόπος. Και δεν υπάρχει νίκη χωρίς αγώνα» . «Τω νικωντι δωσω αυτω φαγειν εκ του ξυλου της ζωης, ο εστιν εν τω παραδεισω του Θεου μου» (Αποκ. β’ 7) λέει ο Χριστός. Οι θλίψεις ακολουθούνται πάντα από χαρές. Μην απελπίζεσαι μετά από μια πτώση, αλλά αγωνίζου. Μη λυπάσαι πολύ, ώστε ο εχθρός, που σε έχει ήδη πληγώσει αρκετά, να μη σε φέρει σε απελπισία, που είναι η χειρότερη από όλες τις αμαρτίες, όπως λέει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος...» Επιμέλεια: Γεωργία Ψαρογιώργου Φιλοκαλία των Ρώσων Νηπτικών Β΄